Gebelik döneminin normal bir süreçte ilerlemesi ve sağlıklı bir bebek doğması için gerek anne gerek bebek açısından sorun yaşanmaması adına doğum öncesi tarama testleri büyük önem taşır. Gebelik dönemi ilk başından son döneme kadar düzenli olarak bir takip çerçevesinde ilerlemelidir.
Gebelik takibi sayesinde anne adayında ya da bebekte var olan hastalıkları ya da oluşan sorunları öncesinde belirleyicidir. Bunun yanı sıra muayenelerde yapılan tansiyon kilo takipleri de önemli detaylardır.
Anne Sağlığı İçin Yapılan Tetkikler
- Şeker testi
- Kan grubu taraması
- Enfeksiyon taramaları
- Ultrason
Bebek Sağlığı İçin Yapılan Tetkikler
- İkili test
- Üçlü test
- Ense kalınlığı ölçümü
- Amniosentez
- Şeker taraması
Gebelik dönemi bazı durumlarda önceden bilinmeyen şeker hastalığının ortaya çıkmasına yol açar. Bu durum gebelik diyabeti olarak tanımlanır. Gebelik diyabeti kontrol altına alınmazsa kilolu bebek doğumlarına, zor doğumlara, çeşitli sağlık problemlerine yol açar. Kan şekeri gebelik döneminde 3 ayda bir bakılmalıdır. Var Olabilecek tespit için ise 24 ya da 28.haftalarda Şeker tarama testi istenir.
Şeker Tarama Testi
Hamileliğin 24. haftasından itibaren doktor bilgisi altında istenen şeker tarama testi anne adayına 50 gr glukoz içeren şekerli içecek verilmesidir. 1 saat sonra da kanda şeker düzeyi ölçümü yapılır. 140 mg üstü ise diyabet riski vardır. Tanı doğrulandığı takdirde gebeye gerekli diyet verilir ve takibe alınır.
Kan Uyuşmazlığı Sorunu ve Taraması
Her gebede kan grubu mutlaka kontrol edilmelidir. Eğer gebe RH(+) ise bir sorun yaşanmaz ancak Rh(-) ise eşinin kan grubu önemlidir. Eş de RH(-)ise sorun yaşanmaz ancak pozitif ise kan uyuşmazlığı var demektir.
Ultrason İncelemeleri
Gebe takiplerinde ultrason incelemesi büyük önem taşır. Ultrasonun bebek üzerinde zararlı bir etkisi yoktur. Ultrason sayesinde bebeğin kalp atışlarının tespiti,yaşayıp yaşamadığı, bebeğin büyümesi, rahimdeki durumu , var olan kusurlar tespit edilir.
Gebelik döneminde normal tetkikler dışında ileri tetkikler sözkonusudur. Bu kapsama risk unsuru olan sorunlar dahildir. Bu işlemler de tarama adı altında toplanır.Tarama testlerinde amaç var olan bir hastalığın ortaya çıkmasında aracı olmaktır.
Down Sendromu Taraması
Bir insanda kromozom sayısı 46’dır. Down sendromu bir genetik hastalık olup 47 kromozoma sahip olma durumudur. Özellikle anne yaşı fazla ise bu sendromun yaşanma riski de aynı oranda artar. Down sendromu taraması için ikili test, üçlü test, ense kalınlığı gibi testler uygulanır.
İkili testte kromozom bozukluğu tespiti yapılır. Risk yüksekse incelemeler devam eder. Gebeliğin 11.haftasında uygulanır. Üçlü test bebekteki sinir sistemi gelişimi kusurlarını tespit eder. Bütün bunların birleşimi sonrasında down sendromu riski yüksekse ileri tetkik olan amniyosentez uygulaması yapılır.
Çoğul gebeliklerde down sendromu testleri uygulanmaz. Sadece bebeklerde ense kalınlıkları ölçülür.
Ense Kalınlığı Ölçümü
Ense kalınlığı ölçümü gebeliğin 11.haftası 13.haftası arası uygulanır. Kalın bulunduğu takdirde kromozom sayısı bozukluğu , organ kusurları ya da dowm sendromlu olma riskleri vardır.
Amniyosentez (Anne Karnından Su Alınması)
Bebek anne karnında rahim içerisinde büyür ve gelişir. Burada bir su kesesi vardır. Bu sıvı amniyon sıvısıdır; bu sıvıdan örnek alma işlemine de amniosentez denir. Bebeğin sağlık durumu hakkında bilgi alınır. Anne karnından iğneyle bebeğin bulunduğu sıvıya ulaşılır ve bir miktar alınır.
Bu işlemde düşük olma riski vardır. Bu nedenle ileri anne yaşı durumlarında, daha önce özürlü bir çocuğu varsa, kalitsal bir hastalık varsa uygulanması önem taşır.
Gebelik sürecinde yapılan testlerinde amaç; var olan hastalıkların erken dönemde tespitidir. Böylelikle öncesinde müdahale edilir ya da gebeliği sonlandırmak için güvenli yöntemler tercih edilir.
